AHV – IV – ALV
Sigurimet shoqërore, pleqëria (AHV), aftësia e kufizuar (IV), amësia (EO), papunësia (ALV)
Ligji është i qartë: çdo orë pune duhet të mbulohet nga sigurimet shoqërore. Ligji është
veçanërisht i rreptë për punën në një shtëpi private. Ekziston gjithashtu mbështetje e veçantë për këta punëdhënës. Në fund të vitit, ju mund të raportoni pagat tuaja tek AHV duke përdorur „procedurën e thjeshtuar“ (Vereinfachtes Verfahren) dhe të paguani kontributet e sigurimeve më vonë. Por sistemi nuk është gjithmonë imirë për ju! Nëse jeni një punëmarrës me shumë punë (d.m.th. keni disa punë me vetëm disa orë secila) ose nëse duhet të paguani tatimin në burim, atëherë keni disa vantazhe me procedurën e bazuar në shoqata.
BU – NBU – aksident pune, aksident që nuk ndodhë (koha e lirë)
Nëse jeni i punësuar nga një punëdhënës për të paktën tetë orë në javë, ju jeni gjithashtu të
siguruar për aksidente në kohën tuaj të lirë. Nëse nuk është kështu, duhet të bëni sigurimin e aksidenteve në kompaninë e sigurimeve shëndetësore (shih 8 Sigurimi shëndetësor dhe sigurimi).
Pensioni për puntorë të mëhershëm pa dokumente
Nëse keni paguar kontribute AHV për të paktën një vit, zakonisht keni të drejtë për pension
AHV kur të arrini moshën e pensionit. Punëdhënësit janë të detyruar të paguajnë sigurime
shoqërore (edhe për punëtorët pa dokumente). Kontributet e papaguara mund të paguhen ose të kërkohen në mënyrë retrospektive për 5 vjet. Problemi për puntorë të mëhershëm pa dokumente është se në shumicën e rasteve pensioni AHV është i vogël dhei pamjaftueshëm për jetën (vetëm disa vjet kontribute dhe paga të ulëta). Në një rast të tillë, ju duhet të aplikoni për shërbime shtesë (EL = Ergänzungsleistungen). Si një qytetar jo—BE, ju duhet të keni jetuar legalisht në Zvicër për të paktën dhjetë vjet që të keni të drejtën e EL (refugjatët ose personat pa shtetësi: pesë vjet). E paqartë nëse, në raste vështirësish, qëndrimi i ligjshëm zbatohet kur paraqitet kërkesa për vështirësi ose vetëm pasi tëjetë dhënë leja.
Nëse dëshironi të largoheni nga Zvicra përgjithmonë, mund të varet nga
vendi, se a do të kompensohen kontributet AHV kundrejt pensionit në vendin tuaj ose të kërkoni një pagesë të parave (shih lidhjen).
Linqet
- Administrationsservice: quitt.ch
- Fletëpalosjet dhe informacionet aktuale për AHV dhe IV
- Informacion për pensionin jashtë vendit
- Informacion zyrtar mbi sigurimin e detyrueshëm të aksidenteve
