Puna dhe paga
Të drejtat dhe detyrimet e punëdhënësve dhe të punësuarve rregullohen në ligje të ndryshme. Përveç kësaj, punëdhënësi dhe punonjësi lidhin një kontratë (Arbeitsvertrag). Një kontratë gojore e punës është gjithashtu e vlefshme, por është më mirë nëse kontrata është me shkrim. Për profesione të caktuara (p.sh. pastrimi, gastronomia, ndërtimi, kopshtaria) ekziston një marrëveshje kolektive (GAV = Gesamtarbeitsvertrag) në të cilën përcaktohet paga minimale dhe kushtet e tjera.
Shumë punëdhënës për të cilët ju bëni punë shtëpie, kujdestari, pastrim, kopshtari, etj. kanë pak përvojë me ligjet dhe kontratat. Kjo është arsyeja pse shteti ka përcaktuar kushtet e punës dhe pagat minimale në një kontratë pune normale – NAV (Normalarbeitsvertrag). Ndihmë të mëtejshme ka edhe përpunëdhënësit në familjet private në mënyrë që ata të paguajnë AHV etj, në mënyrë korrekte.
Në të vërtetë, punëdhënësi duhet të regjistrojë orët e punës dhe t’ju japë të nënshkruani çdo muaj. Nëse punëdhënësi nuk e bën këtë, është e rëndësishme që të shkruani se cilën ditë keni punuar sa orë dhe çfarë pune ka qenë.
Shumë punëdhënëse nuk i binden ligjit dhe ligjet janë të komplikuara. Anëtarësohuni në IGA (Ose ndonjë union tjetër me këshilla të mira). Së bashku ne luftojmë për të drejtat tuaja!
Model për kontrata
- Për personelin shtëpiak me paga mujore (e verdhë) dhe paga për orë (e kuqe)
- Kontratë minimale për të gjitha marrëdhëniet e punës (e gjelbër)
